သမိုင္းသက္ေသ၊ အတိတ္ေျခရာ၊ စိတ္ေျဖရာ
ေနာက္တစ္ေန႕ (20.3.2014)တြင္ နံနက္စာစားၿပီးေနာက္ လုမိၺနီဆရာေတာ္ဦးေဆာင္၍ ဘုရားအေလာင္း ဖြားျမင္ေတာ္မူရာ လုမိၺနီဥယ်ာဥ္သို႕ သြားေရာက္ခဲ့သည္။ ဆရာေတာ္က ၿငိမ္းခ်မ္းေရးမီးရွဴးတိုင္အေၾကာင္းကို ရွင္းျပသည္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးတူးေျမာင္းကို အလယ္ဗဟိုျပဳ၍ အေရွ႕ဘက္ျခမ္းတြင္ ေထရဝါဒဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းမ်ားႏွင့္ အေနာက္ ဘက္တြင္ မဟာယာနဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းမ်ားကို အစီအစဥ္တက်ထားရိွပံုႏွင့္ ကုလသမဂၢအတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ ဦးသန္႕၏ အစီအစဥ္ျဖင့္ အေလာင္းေတာ္ဖြားျမင္ေတာ္မူရာ ဧရိယာႀကီးတစ္ခုလံုးကို တူးေျမာင္းျဖင့္ ဝန္းပတ္ရံထားပံု တို႕ကိုလည္း ရွင္းျပသည္။ ဆရာေတာ္က မိမိတုိ႕အဖြဲ႕ကို မယ္ေတာ္မာယာေက်ာင္းေဆာင္ႀကီးအတြင္းသို႕ ေခၚေဆာင္ သြားသည္။ အေလာင္းေတာ္ဖြားျမင္ေတာ္မူရာ၌ရိွေနေသာ ေျခေတာ္ရာ၊ အေသာကမင္းႀကီး တည္ထားခဲ့ေသာ ဓာတ္ေတာ္တုိက္၊ ေက်ာင္းေတာ္ရာႏွင့္ မၾကာေသးမီက တူးေဖာ္မႈျပဳလုပ္ေထားေသာေနရာတို႕ကို လုိက္လံျပသသည္။ အတြင္း၌ ဓာတ္ပံုရိုက္ခြင့္မရပါ။ အေသာကမင္းႀကီး၏ ေကာင္းမႈျဖစ္ေသာ ေက်ာင္းေတာ္ရာအုတ္ျမစ္မ်ားကို ၿပိဳမက်ေစရန္ သံေဘာင္မ်ားျဖင့္ ထိန္းထားၿပီး ဘုရားဖူးမ်ား လွည့္လည္ဖူးေျမာ္ႏုိင္ေစရန္ သစ္သားစႀကၤန္ ျပဳလုပ္ေပးထားသည္။
ဆရာေတာ္က ကပိလဝတ္ႏွင့္ ေဒဝဒဟတို႕၏ သမုိင္းေၾကာင္း၊ အေလာင္းေတာ္ဖြားျမင္ေတာ္မူပံု၊ ဖြားျမင္ ေတာ္မူရာ လုမိၺနီဖြံ႕ၿဖိဳးေရးအစီအစဥ္မ်ား ေဆာင္ရြက္ပံုႏွင့္ မၾကာေသးမီကမွ တူးေဖာ္ေတြ႕ရိွရေသာ အေၾကာင္းအရာတုိ႕ ကို အေသးစိတ္ရွင္းျပေတာ္မူပါသည္။ ၿမိဳ႕နန္းအသစ္ တည္ေထာင္ရန္ ေျမေနရာရွာေဖြလာၾကေသာ မင္းသား၊ မင္းသမီး မ်ားကို ကပိလရေသ့ႀကီးက ၎၏ေက်ာင္းေနရာသည္ ေအာင္ေျမျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ထုိေနရာ၌ နန္းသစ္တည္ေစခဲ့ၿပီး ကပိလရေသ့ႀကီး၏ ေျမေနရာ၌ တည္ထားေသာၿမိဳ႕ျဖစ္၍ ကပိလဝတၳဳၿမိဳ႕ဟု အမည္တြင္ခဲ့သည္။ ေနာင္အခါ၌ ကပိလဝတ္ၿမိဳ႕မွ သက်သာကီဝင္မ်ားက ၎တို႕ေရခ်ိဳးသြားရာ မဂၤလာေရကန္အနီး၌ ၿမိဳ႕နန္းအသစ္ တည္ေဆာက္ ခဲ့သည္။ မင္းညီမင္းသားမ်ား ေပ်ာ္ရႊင္ၾကေသာ ေရကန္၏အနီး၌ တည္ထားေသာေၾကာင့္ ေဒဝဒဟၿမိဳ႕ဟု အမည္တြင္ ခဲ့သည္။ လုမိၺနီဥယ်ာဥ္သည္ ေဒဝဒဟကို အေၾကာင္းျပဳ၍ ျဖစ္ေပၚခဲ့သည္။ ပါဠိစာေပ၌ ေဒဝဒဟျပည့္ရွင္ အဥၨနမင္း၏ မိဖုရားႀကီး (သကၠတစာေပ ဗုဒၶစရိတက်မ္းအရ ရူပေဒဝီ ဟုအမည္တြင္ေသာ) မဟာယေသာဓရာေဒဝီ ၏ ဆႏၵအရ ျပဳလုပ္ဖန္းတီးေပးထားေသာဥယ်ာဥ္ျဖစ္သျဖင့္ ရူပေဒဝီဥယ်ာဥ္ဟု အမည္တြင္ခဲ့သည္။ ကာလေရြ႕ေလ်ာလာေသာအခါ ရူပံေဒဝီဥယ်ာဥ္ဟု အမည္တြင္ခဲ့ၿပီး ယေန႕တုိင္ လုမိၺနီဥယ်ာဥ္တည္ရိွရာခရုိင္သည္ ရုမၼီေဒယီခရိုင္ဟု အမည္တြင္ဆဲျဖစ္၏။ ရူပေဒဝီမွ ရူပံေဒဝီ၊ ရူပံေဒဝီမွ ရုမၼီ၊ ရုမၼီ မွ ရုမၺိနီ၊ ရုမၺိနီမွ လုမၺိနီဟု အဆင့္ဆင့္ ေျပာင္းလဲေခၚဆိုခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္သည္။
ကပိလဝတ္ႏွင့္ ေဒဝဒဟၿမိဳ႕တုိ႕သည္ ေရွးေခတ္အိႏၵိယႏုိင္ငံ၏ ေျမာက္ပိုင္းလမ္းမႀကီးေပၚတြင္ တည္ရိွသည္။ ၎ေျမာက္ပိုင္းလမ္းမႀကီး(ဥတၱရာပထ)သည္ ရာဇၿဂိဳဟ္မွ ေဝသာလီ၊ ေဒဝဒဟ၊ လုမိၺနီႏွင့္ ကပိလဝတ္တို႕ မွတစ္ဆင့္ ပါကစၥတန္အထိ ေရာက္ရိွသည္။ ဆရာေတာ္သည္ ကပိလဝတ္ၿမိဳ႕၊ ေဒဝဒဟၿမိဳ႕ႏွင့္ လုမၺိနီဥယ်ာဥ္တို႕၏ အေၾကာင္းကို အက်ယ္တဝင့္ ရွင္းျပၿပီးေနာက္ ေအာက္ပါအတုိင္း ဆက္လက္ ရွင္းျပပါသည္ -
အေလာင္းေတာ္ကိုဖြားျမင္ေတာ္မူရာ ေနရာဌာနရိွ အင္ၾကင္းပင္ႀကီးသည္ ပါဠိစာေပ၌ မဂၤလသာလဟု အမည္တြင္ၿပီး လူအမ်ားက အျမတ္တႏုိးပူေဇာ္ၾကရာ သစ္ပင္ႀကီးျဖစ္သည္။ မယ္ေတာ္သည္ အင္ၾကင္းဥယ်ာဥ္အတြင္းသို႕ ေရာက္ေသာအခါ ၎အင္ၾကင္းပင္ႀကီး၏ အကိုင္းကုိ ကိုင္ၾကည့္လုိစိတ္ ျဖစ္ေပၚလာၿပီး အင္ၾကင္းကိုင္းက အလို အေလ်ာက္ ေကြးညြတ္က်လာသျဖင့္ ကိုင္ထားစဥ္မွာပင္ အေလာင္းေတာ္ကို ဖြားျမင္ခဲ့သည္။ အေလာင္းေတာ္သည္ တရားေဟာပလႅင္ေပၚမွ ဆင္းသက္လာေသာ ဓမၼကထိကကဲ့သုိ႕ မယ္ေတာ္၏ဝမ္းမွ ခ်မ္းသာစြာ ဖြားျမင္ခဲ့သည္။ ေကာင္းကင္မွ ေရပူေရေအးႏွစ္သြယ္တို႕ စီးဆင္းလာၿပီး အေလာင္းေတာ္ႏွင့္မယ္ေတာ္တို႕ကို သြန္းေလာင္းေပးခဲ့သည္။ အေလာင္းေတာ္ကို ျဗဟၼာႀကီးမ်ား၊ နတ္မင္းႀကီးမ်ားႏွင့္ မင္းခ်င္းေယာက်္ားတို႕က အဆင့္ဆင့္ လႊဲေျပာင္းခံယူၾကသည္။ အေလာင္းေတာ္သည္ ေျမာက္အရပ္သို႕ ခုႏွစ္လွမ္းလွမ္းကာ “အေဂၢါဟမသိၼ ေလာကႆ၊ ေဇေ႒ာဟမသၼိ ေလာကႆ၊ ေသေ႒ာဟမသၼိ ေလာကႆ” (ငါသည္ ေလာက၌ အျမတ္ဆံုး၊ အႀကီးဆံုး၊ အခ်ီးမြမ္းအပ္ဆံုးေသာသူ ျဖစ္သည္) ဟူေသာ စကားႀကီးသံုးခြန္းျဖင့္ ေၾကြးေၾကာ္ခဲ့သည္။
ေရပူေရေအးႏွစ္သြယ္စီးဆင္း၍ အေလာင္းေတာ္အား သြန္းေလာင္းရာမွ ျဖစ္ေပၚလာသည့္ ေရကန္ကိုလည္း လုမၺိနီဥယ်ာဥ္တြင္ ေတြ႕ျမင္ႏုိင္သည္။ အေသာကမင္းႀကီး နန္းစံသက္(၂၀)တြင္ လုမိၺနီသို႕ ဘုရားဖူးေရာက္ခဲ့ေၾကာင္းကို ေက်ာက္စာတုိင္ ေရးထုိးထားခဲ့သည္။ မူလက ေက်ာက္စာတုိင္ထိပ္တြင္ ျမင္းရုပ္ရိွေသာ္လည္း ယခုအခါ ျမင္းရုပ္ကို ရွာမေတြ႕ေတာ့ဘဲ ေအာက္ခံခံုျဖစ္ေသာ ၾကာေမွာက္ပံုကိုသာ ေတြ႕ရေတာ့သည္။ ဘုရားအေလာင္းေတာ္ ေျမျပင္ေပၚသို႕ ပထမဆံုး ေျခခ်ေသာေနရာကို အုတ္ျဖင့္ဝန္းရံကာ အေသာကမင္းႀကီးက ဓာတ္ေတာ္တိုက္ ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။ ယခုေခတ္၌ ထုိေနရာတြင္ က်ည္ကာမွန္ျဖင့္ အုပ္ထားၿပီး Marker stone ဟုေခၚေသာ အမွတ္အသားျပ ေက်ာက္တံုးရိွသည္။ (၇၀)မီတာရွည္ေသာ ထုိေက်ာက္တံုးေပၚ၌ အေလာင္းေတာ္၏ ေျခေတာ္ရာရိွသည္။ ထုိေျခေတာ္ရာကို အေသာကမင္းႀကီး က ထည့္သြင္း၍ ဓာတ္ေတာ္တုိက္ျပဳလုပ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
သမိုင္းအေထာက္အထား၊ ေျမာက္မ်ားလွစြာ၊ သခၤါရပံုရိပ္လႊာ
ဆရာေတာ္က ဆက္လက္၍ လုမၺိနီျပန္လည္ေတြ႕ရိွပံုကို ေအာက္ပါအတုိင္း ရွင္းလင္းျပခဲ့ပါသည္- အေသာကမင္းႀကီး၏ ေက်ာင္းေဆာင္မ်ားသည္ ေနာက္ပိုင္းတြင္ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္သူမရိွ၍ ျပိဳက်ပ်က္စီးခဲ့သည္။ ေရွးေခတ္တရုတ္ရဟန္းေတာ္မ်ား၏ မွတ္တမ္းကို အေျခခံ၍ (၁၈၉၆)ခုတြင္ လုမၺိနီရွာေဖြေရးအစီအစဥ္ စတင္ခဲ့သည္။ ေျမေပၚ၌(၁၀)ေပေပၚထြက္ေနေသာ ေက်ာက္စာတုိင္ႀကီးကို စတင္ေတြ႕ရိွရာမွ လုမၺိနီဟု အသိအမွတ္ျပဳႏုိင္ခဲ့သည္။
လြန္ခဲ့ေသာ(၂)ႏွစ္ခန္႕က ဓာတ္ေတာ္တုိက္အနီးရိွတြင္းကို တူးေဖာ္ၾကည့္ရာ သစ္ျမစ္ရုပ္ၾကြင္းမ်ား ေတြ႕ရိွရသျဖင့္ ဓာတ္ခြဲစမ္းသပ္ၾကည့္ေသာအခါ အေလာင္းေတာ္မဖြားျမင္မီ ႏွစ္ေပါင္း(၇၀၀)ခန္႕ကတည္းက ေပါက္ေရာက္ခဲ့ေသာ သစ္ပင္ဟုအေျဖထြက္သည္။ သစ္ျမစ္၏ ေဘးပတ္ဝန္းက်င္ကို တူးေဖာ္ၾကည့္ရာတြင္ ေျမသားမ်ား ေျပာင္ေခ်ာတင္းမာ ေနၿပီး ၎သစ္ပင္ကို လူအမ်ားက လွည့္ပတ္ဝိုင္းကာ ပူေဇာ္ခဲ့ေသာ အေထာက္အထားကို ေတြ႕ရသည္။ သို႕ျဖစ္၍ ဗုဒၶစာေပလာ လူအမ်ားပူေဇာ္ၾကရာ မဂၤလသာလဟူေသာစကားႏွင့္ ကိုက္ညီေနေပသည္။ အေဆာက္အဦး၏ ေထာင့္ေလးေထာင့္ကို တူးေဖာ္ၾကည့္ရာ သစ္သားတုိင္စိုက္ထူထားခဲ့ေသာ ရုပ္ၾကြင္းမ်ားကို ေတြ႕ရသည္။ မူလက အေလာင္းေတာ္ဖြားေတာ္မူရာ သစ္ပင္ကို အလယ္မွထား၍ ေစာင္းတန္းေလးခုကို သစ္သားျဖင့္ တည္ေဆာက္ခဲ့ၿပီး ေနာက္ပိုင္းတြင္မွ အေသာကမင္းႀကီးက အုတ္ျဖင့္ အစားထုိးတည္ေဆာက္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ၎အျပင္ ယခုတူးေဖာ္ ေတြ႕ရိွခ်က္မ်ားအရ ကမာၻ႕ပညာရွင္အမ်ားစု၏ ယခင္အယူအဆျဖစ္ေသာ ဗုဒၶဖြားေတာ္မူရာ သကၠရာဇ္ (BC - ၅၆၃)မွ ေရွ႕သို႕ ရာစုႏွစ္တစ္ခု တုိးႏုိင္သည္ဟု ဆံုးျဖတ္ ခဲ့ၾကသည္။ ဗုဒၶဝါဒသမုိင္းအစဥ္အလာအရ အေရွ႕တုိင္းသားမ်ား လက္ခံခဲ့ၾကေသာ ဗုဒၶဖြားေတာ္မူရာႏွစ္ (BC - ၆၂၃) ကို အေနာက္တုိင္း ပညာရွင္မ်ားက ႏွစ္ေျခာက္ဆယ္ခန္႕ ေနာက္က်၍ ယူဆခဲ့ၾကေသာ္လည္း ယခုတူးေဖာ္ ေတြ႕ရိွခ်က္မ်ားအရ အေနာက္တုိင္းပညာရွင္မ်ား၏ အယူအဆထက္ အေရွ႕တုိင္းပညာရွင္မ်ား၏ အယူအဆက အေျဖမွန္ ႏွင့္ပိုမိုနီးစပ္ေန ေၾကာင္းကို ေတြ႕ရိွရေပသည္။ ဆရာေတာ္၏ အထက္ပါ ရွင္းလင္းျပခ်က္မ်ားမွာ လြန္စြာ စိတ္ဝင္စား ဖြယ္ရာျဖစ္ၿပီး သမုိင္းေၾကာင္းအျမင္ျဖင့္လည္း တန္ဖိုးရိွလွသျဖင့္ အစမွအဆံုးတိုင္ေအာင္ မွတ္တမ္းတင္ခဲ့ပါသည္။
ဆရာေတာ္ရွင္းလင္းျပၿပီးေနာက္ မိမိတို႕ ဘုရားဖူးအဖြဲ႕ မယ္ေတာ္မာယာေက်ာင္းေဆာင္အတြင္း၌ လွည့္လည္ ဖူးေျမာ္ၾကၿပီး အေသာကေက်ာက္စာတုိင္၊ ေစတီငယ္မ်ား၊ ေရပူေရေအးစီးဆင္းရာကန္ႏွင့္ အနီးနားတစ္ဝိုက္ရိွ ေနရာဌာနမ်ားသို႕ လွည့္လည္ဖူးေျမာ္ၾကသည္။ မိမိလည္း “အစၧရိယအဗၻဳတ”သုတ္၌ ေဟာေတာ္မူေသာ အေလာင္းေတာ္ ဖြားျမင္ေတာ္မူပံုအေၾကာင္းအရာတို႕ကို အာရံုျပဳကာ သီလကၡန္အ႒ကထာ၌လာေသာ “မုဟုတၱဇာေတာဝ ဂဝမၸတီယထာ၊ သေမဟိ ပါေဒဟိ ဖုသီ ဝသုႏၶရံ” အစရိွေသာ ဂါထာမ်ားႏွင့္ “အေဂၢါဟမသိၼ ေလာကႆ” အစရိွေသာ စကားေတာ္မ်ားကို ရြတ္ဆိုပူေဇာ္ခဲ့သည္။ (မယ္ေတာ္မာယာေက်ာင္းေဆာင္တြင္း တူးေဖာ္ေတြ႕ရိွခ်က္မ်ားကို ကမာၻ႕အင္တာနက္စြယ္စံုက်မ္း wikipedia စာမ်က္ႏွာတြင္လည္း အေသးစိတ္ ဖတ္ရႈေလ့လာႏိုင္ပါသည္။
ဦးဉာဏ(ႂကြယ္အိပ္ပြဲ)၏
သူရဇၨ ေဖ ၂၀၁၅ တြင္ေဖာ္ျပၿပီးသညိကို ကူးယူျခင္းသာ
New finds at Lumbini may push Buddha's birth to 6th century BC
No comments:
Post a Comment