ဓမၼပဒအေဖာ္မြန္ ၂၀

ဓမၼပဒအေဖာ္မြန္ - ၂၀
၂၀။ မဂၢဝဂၢ၊ လမ္း

ေသျခင္းကင္းရာ လမ္းျမတ္မဟာ ( ဓ - ၂၇၃၊ ၂၇၄၊ ၂၇၅၊ ၂၇၆ )
လမ္းခရီးအားလံုးမွာ -
မဂၢင္ရွစ္ပါးလမ္းခရီးဟာ အျမင့္ျမတ္ဆံုးပါ။
သစၥာအားလံုးမွာ -
သစၥာေလးပါးဟာ အျမင့္ျမတ္ဆံုးပါ။
တရားအားလံုးမွာ -
တဏွာရာဂကင္းရာ နိဗၺာန္ဟာ အျမင့္ျမတ္ဆံုးပါ။
ေျခႏွစ္ေခ်ာင္းရိွသူအားလံုးမွာ -
မ်က္စိငါးပါးသခင္ ဘုရားရွင္ဟာ အျမင့္ျမတ္ဆံုးပါ။

အယူအျမင္စင္ၾကယ္သန္႕ရွင္းဖို႕အတြက္
ဒီမဂၢင္ရွစ္ပါးသာ ခရီးလမ္းမွန္ပါပဲ။
မဂၢင္ရွစ္ပါးမွတစ္ပါး အျခားလမ္းခရီး မရိွပါဘူး။
မာရ္မင္းကို ေတြေဝေစတဲ့ (မာရ္မင္း မျမင္ႏိုင္တဲ့)
ဒီမဂၢင္လမ္းခရီးကို သင္ခ်စ္သားတို႕ သြားၾကပါ။ (က်င့္ၾကပါ)

ဒီမဂၢင္ရွစ္ပါးလမ္းခရီးကို သင္ခ်စ္သားတို႕ ေလ်ာက္လွမ္းၾကရင္-
ဆင္းရဲဒုကၡအားလံုးကို အဆံုးသတ္ႏုိင္ၾကမွာပါ။
ရာဂ စတဲ့ ဆူးေျငာင့္ကင္းစင္ရာ မဂၢင္လမ္းကို
ငါဘုရားဟာ (ကိုင္တိုင္) သိျမင္ၿပီးမွ
သင္ခ်စ္သားတို႕ကို ေဟာၾကားညႊန္ျပတာပါ။
သင္ခ်စ္သားတို႕ က်င့္ၾကံအားထုတ္ၾကပါ။
(က်င့္ၾကံအားထုတ္ဖို႕ဟာ သင္ခ်စ္သားတို႕ကိစၥပါ)
လာျခင္းေကာင္းေတာ္မူတဲ့ ငါဘုရားဟာ (လမ္းမွန္ကို) ေဟာညႊန္ၿပၿပီးၿပီ။
(ငါဘုရားရွင္ ညႊန္ျပတဲ့လမ္းကို ေလွ်ာက္လွမ္းရင္) က်င့္ၾကံအားထုတ္ရင္
(လြတ္ေျမာက္ၾကမွာပါ။)
(သမထ ဝိပႆနာ ေလ့လာပြားမ်ားသူေတြ)
ကိေလသာအေႏွာင္အဖြဲ႕ကို ရိႈ႕ၿမွိဳက္ေလာင္ကၽြမ္းေစသူေတြဟာ
ေသမင္းအေႏွာင္အဖြဲ႕က လြတ္ေျမာက္ၾကမွာပါ။

၂၇၃. ပဉၥသတဘိကၡဳဝတၳဳ (၂၇၃၊ ၂၇၄၊ ၂၇၅၊ ၂၇၆)
မဂၢါန႒ဂႋေကာ ေသေ႒ာ၊ သစၥာနံ စတုေရာ ပဒါ။
ဝိရာေဂါ ေသေ႒ာ ဓမၼာနံ၊ ဒြိပဒါနၪၥ စကၡဳမာ။
၂၇၄. ဧေသဝ  မေဂၢါ နတၳေညာ၊ ဒႆနႆ ဝိသုဒၶိယာ။
ဧတၪႇိ တုေမွ ပဋိပဇၨထ၊ မာရေႆတံ ပေမာဟနံ။
၂၇၅. ဧတၪႇိ တုေမွ ပဋိပႏၷာ၊ ဒုကၡႆႏၲံ ကရိႆထ။
အကၡာေတာ ေဝါ  မယာ မေဂၢါ၊ အညာယ သလႅကႏၲနံ။
၂၇၆. တုေမွဟိ ကိစၥမာတပၸံ၊ အကၡာတာေရာ တထာဂတာ။
ပဋိပႏၷာ ပေမာကၡႏၲိ၊ ဈာယိေနာ မာရဗႏၶနာ။

20. Maggavagga: The Path
273. Of all the paths the Eightfold Path is the best;
of all the truths the Four Noble Truths are the best;
of all things passionlessness is the best:
of men the Seeing One (the Buddha) is the best.
274. This is the only path; there is none other for the purification of insight.
Tread this path, and you will bewilder Mara.
275. Walking upon this path you will make an end of suffering.
Having discovered how to pull out the thorn of lust, I make known the path.
276. You yourselves must strive; the Buddhas only point the way.
Those meditative ones who tread the path, are released from the bonds of Mara.
ခႏၶာငါးပါး ရုပ္နာမ္တရား အနိစၥ၊ ဒုကၡ၊ အနတၱ ဟု ျမင္ေအာင္ရႈ ပူမႈကင္းလြတ္သည္။
မဂၢင္ခရီး အနိစၥ၊ဒုကၡ၊အနတၱ လကၡဏာယာဥ္စီး ( ဓ - ၂၇၇၊ ၂၇၈၊ ၂၇၉ )
အနိစၥလကၡဏာ
(အေၾကာင္းတရားေတြ ျပဳျပင္စီမံဖန္တီးထားတဲ့
ခႏၶာငါးပါး ရုပ္နာမ္) သခၤါရတရားအားလံုးဟာ
ျဖစ္ၿပီးပ်က္ရ သဘာဝေၾကာင့္ အျမဲမရိွပါဘူး ---လို႕ ဝိပႆနာပညာနွင့္ ရႈတဲ့အခါ
(ျဖစ္ပ်က္မစဲ) သံသရာဝဋ္ဆင္းရဲမွာ မႏွစ္သက္ဘဲ ၿငီးေငြ႕လာပါတယ္။
ဒီလို ဉာဏ္နဲ႕ၿငီးေငြ႕တာဟာ ကိေလသာစင္ၾကယ္ရာ နိဗၺာန္ရဲ႕ လမ္းေၾကာင္းပါပဲ။

၂၇၇. အနိစၥလကၡဏဝတၳဳ (၂၇၇)
‘‘သေဗၺ  သခၤါရာ အနိစၥာ’’တိ၊ ယဒါ ပညာယ ပႆတိ။
အထ နိဗၺိႏၵတိ ဒုေကၡ၊ ဧသ မေဂၢါ ဝိသုဒၶိယာ။

277. “All conditioned things are impermanent”—
when one sees this with wisdom, one turns away from suffering.
This is the path to purification.

ဒုကၡလကၡဏာ
(အေၾကာင္းတရားေတြ ျပဳျပင္စီမံဖန္တီးထားတဲ့
ခႏၶာငါးပါး ရုပ္နာမ္) သခၤါရတရားအားလံုးဟာ
ဆင္းရဲဒုကၡပါပဲ ---လို႕ ဝိပႆနာပညာနွင့္ ရႈတဲ့အခါ
(ျဖစ္ပ်က္မစဲ ဒုကၡပဲမို႕) သံသရာဝဋ္ဆင္းရဲမွာ မႏွစ္သက္ဘဲ ၿငီးေငြ႕လာပါတယ္။
ဒီလို ဉာဏ္နဲ႕ၿငီးေငြ႕တာဟာ ကိေလသာစင္ၾကယ္ရာ နိဗၺာန္ရဲ႕ လမ္းေၾကာင္းပါပဲ။

၂၇၈. ဒုကၡလကၡဏဝတၳဳ (၂၇၈)
‘‘သေဗၺ သခၤါရာ ဒုကၡာ’’တိ၊ ယဒါ ပညာယ ပႆတိ။
အထ နိဗၺိႏၵတိ ဒုေကၡ၊ ဧသ မေဂၢါ ဝိသုဒၶိယာ။

278. “All conditioned things are unsatisfactory”—
when one sees this with wisdom, one turns away from suffering.
This is the path to purification.

အနတၱလကၡဏာ
သဘာဝတရားအာလံုးဟာ အတၱမဟုတ္။ အတၱမရိွ ---လို႕
ဝိပႆနာပညာႏွင့္ ရႈတဲ့အခါ
(ျဖစ္ပ်က္မစဲ ဒုကၡပဲမို႕၊ အႏွစ္မရိွ၊
အလိုမလိုက္၊ အၾကိဳက္မျဖစ္၊ သူ႕သေဘာသူေဆာင္တဲ့ ဓာတ္သဘာဝ)
သံသရာဝဋ္ဆင္းရဲမွာ မႏွစ္သက္ဘဲ ၿငီးေငြ႕လာပါတယ္။
ဒီလို ဉာဏ္နဲ႕ၿငီးေငြ႕တာဟာ ကိေလသာစင္ၾကယ္ရာ နိဗၺာန္ရဲ႕ လမ္းေၾကာင္းပါပဲ။

၂၇၉. အနတၱလကၡဏဝတၳဳ (၂၇၉)
‘‘သေဗၺ ဓမၼာ အနတၱာ’’တိ၊ ယဒါ ပညာယ ပႆတိ။
အထ နိဗၺိႏၵတိ ဒုေကၡ၊ ဧသ မေဂၢါ ဝိသုဒၶိယာ။

279. “All things are not-self ”—
when one sees this with wisdom, one turns away from suffering.
This is the path to purification.

လံု႕လမရိွ ပညာမျပည့္ ( ဓ - ၂၈၀ )
ထၾကြလံု႕လျပဳသင့္တဲ့ကာလမွာ ထၾကြလံု႕လ မျပဳသူ၊
ႏုပ်ိဳခြန္အားျပည့္စံုေနတုန္းမွာ ပ်င္းရိထိုင္းမိႈင္းေနသူ၊
(အလကား)အေတြးမ်ားၿပီး (ေလးလံ)နစ္ျမဳပ္ေနသူ၊
(အေတြးမွားေတြရဲ႕ ညွဉ္းပန္းႏိွပ္စက္တာ ခံရသူ)
ဝီရိယမရိွ ပ်င္းရိသူဟာ -
ပညာနဲ႕ သိျမင္အပ္တဲ့ အရိယမဂ္ကို မရႏုိင္ပါဘူး။

၂၈၀. ပဓာနကမၼိကတိႆေတၳရဝတၳဳ (၂၈၀)
ဥ႒ာနကာလမွိ အႏု႒ဟာေနာ၊ ယုဝါ ဗလီ အာလသိယံ ဥေပေတာ။
သံသႏၷသကၤပၸမေနာ ကုသီေတာ၊ ပညာယ မဂၢံ အလေသာ န ဝိႏၵတိ။

280. The idler who does not exert himself when he should,
who though young and strong is full of sloth,  with a mind full of vain thoughts—
such an indolent man does not find the path to wisdom.

ေစာင့္ေရွာက္ေစာင့္စည္း လမ္းခရီး ( ဓ - ၂၈၁ )
နႈတ္ကို အစဥ္အျမဲေစာင့္ေရွာက္ပါ။
စိတ္နဲ႕ ေကာင္းေကာင္း ေစာင့္စည္းပါ။
ကိုယ္နဲ႕လည္း မေကာင္းမႈအကုသိုလ္ကို မျပဳပါနဲ႕။
ဒီကံသံုးပါးကို စင္ၾကယ္သန္႕ရွင္းေအာင္ သုတ္သင္ပါေလ။
ျမတ္စြာဘုရားရွင္ေဟာညႊန္ျပတဲ့ မဂၢင္လမ္းခရီးကို ၿပီးျပည့္စံုပါေစ။

၂၈၁. သူကရေပတဝတၳဳ (၂၈၁)
ဝါစာႏုရကၡီ မနသာ သုသံဝုေတာ၊ ကာေယန စ နာကုသလံ ကယိရာ ။
ဧေတ တေယာ ကမၼပေထ ဝိေသာဓေယ၊ အာရာဓေယ မဂၢမိသိပၸေဝဒိတံ။

281. Let a man be watchful of speech, well controlled in mind,
and not commit evil in bodily action.  Let him purify these three courses of action,
and win the path made known by the Great Sage.

ပညာပြားေၾကာင္း တရားေကာင္းမွာ ၾကိဳးစားပါ။ ( ဓ - ၂၈၂)
(ကမၼ႒ာန္းတရား) ၾကိဳးစားအားထုတ္တာေၾကာင့္ ပညာျဖစ္ပြားပါတယ္။
အားထုတ္လံု႕လမရိွတာေၾကာင့္ ပညာကုန္ခမ္းပါတယ္။
ပညာျဖစ္ပြားတာ၊ ပညာဆုတ္ယုတ္တာ ဒီလမ္းခရီးႏွစ္သြယ္ကိုသိၿပီး
ပညာကို တိုးပြားပါေစ။
(ပညာပြားလမ္း ကမၼ႒ာန္းဘာဝနာနဲ႕) ကိုယ့္စိတ္ကို သိမ္းသြင္းပါေလ။

၂၈၂. ေပါ႒ိလေတၳရဝတၳဳ (၂၈၂)
ေယာဂါ ေဝ ဇာယတီ ဘူရိ၊ အေယာဂါ ဘူရိသခၤေယာ။
ဧတံ ေဒြဓာပထံ ဉတြာ၊ ဘဝါယ ဝိဘဝါယ စ။
တထာတၱာနံ နိေဝေသယ်၊ ယထာ ဘူရိ ပဝၯတိ။

282. Wisdom springs from meditation; without meditation wisdom wanes.
Having known these two paths of progress and decline,
let a man so conduct himself that his wisdom may increase.

တဏွာေတာမွာ ေမာလွၿပီ ( ဓ - ၂၈၃၊ ၂၈၄ )
ကိေလသာကို ျဖိဳဖ်က္သူ၊ သံသရာအျပစ္ေဘးကိုရႈျမင္တတ္သူ ခ်စ္သားတို႕ -
(ကိေလသာ တဏွာ) ေတာကို (ဝိပႆနာ မဂ္ပညာ နဲ႕) ခုတ္ျဖတ္ၾကပါ။
သစ္ပင္ကို မခုတ္ျဖတ္ပါနဲ႕။
(တဏွာ)ေတာေၾကာင့္ (ေမြး အို နာ ေသ ---)ေဘးအႏၱရာယ္ေတြ ျဖစ္တာပါ။
(တဏွာၾကီး တဏွာငယ္) ေတာၾကီး ေတာငယ္ကို ခုတ္ျဖတ္ၿပီး
တဏွာေတာက ထြက္ေျမာက္ၾကပါ။

တကယ္ေတာ့- မိန္းမေတြအေပၚမွာျဖစ္တဲ့ ေယာက်္ားရဲ႕တဏွာေတာဟာ
အဏုျမဴေလာက္ပဲ ေသးငယ္ေနေစပါဦး - မျဖတ္ေတာက္ႏိုင္ရင္
(သံသရာမွာ) တုပ္ေႏွာင္ကပ္ၿငိေနမွာပါပဲ။
ႏို႕မျပတ္ေသးတဲ့ ႏြားေလးဟာ မိခင္ႏြားမၾကီးနားမွာ မခြဲမခြာ ကပ္ပါေနသလိုေပါ့။

၂၈၃. ပဉၥမဟလႅကဘိကၡဳဝတၳဳ (၂၈၃၊ ၂၈၄)
ဝနံ  ဆိႏၵထ မာ ႐ုကၡံ၊ ဝနေတာ ဇာယေတ ဘယံ။
ေဆတြာ ဝနၪၥ ဝနထၪၥ၊ နိဗၺနာ ေဟာထ ဘိကၡေဝါ။
၂၈၄. ယာဝ ဟိ ဝနေထာ န ဆိဇၨတိ၊ အဏုမေတၱာပိ နရႆ နာရိသု။
ပဋိဗဒၶမေနာဝ တာဝ ေသာ၊ ဝေစၧာ ခီရပေကာဝ မာတရိ။

283. Cut down the forest (lust), but not the tree;
from the forest springs fear. Having cut down the forest and the underbrush (desire),
be passionless, O monks!
284. For so long as the underbrush of desire,
even the most subtle, of a man towards a woman is not cut down, his mind is in bondage,
like the sucking calf to its mother.

ၾကာပန္းထဲမွာ တရားရွာ ( ဓ - ၂၈၅ )
တန္ေဆာင္မုန္းလမွာပြင္တဲ့ ကုမုျဒာၾကာပန္းကို လက္နဲ႕ျဖတ္လိုက္သလို -
ကိုယ့္ရဲ႕ခ်စ္ျခင္းတဏွာကို ျဖတ္ပါေတာ့။
ေကာင္းေသာစကားသခင္ ဘုရားရွင္ဟာ နိဗၺာန္ကို ေဟာညႊန္ေတာ္မူပါတယ္။
နိဗၺာန္ေရာက္ေၾကာင္း မဂၢင္ရွစ္ပါးကိုပဲ ပြားမ်ားပါေတာ့။
((ၿငိမ္းေအးရာလမ္းကိုသာ တိုးပြားပါေစ))

၂၈၅. သုဝဏၰကာရေတၳရဝတၳဳ (၂၈၅)
ဥစၧိႏၵ သိေနဟမတၱေနာ၊ ကုမုဒံ သာရဒိကံဝ ပါဏိနာ။
သႏၲိမဂၢေမဝ ျဗဴဟယ၊ နိဗၺာနံ သုဂေတန ေဒသိတံ။

285. Cut off your affection in the manner of a man plucks with his hand an autumn lotus.
Cultivate only the path to peace, Nibbāna, as made known by the Exalted One.

မသိကိန္းမ်ားစြာ ! ( ဓ - ၂၈၆ )
မိုးတြင္းအခါ ဒီအရပ္မွာ ေနမယ္။
ေဆာင္း ေႏြအခါ ဒီအရပ္မွာ ေနမယ္။
လူမိုက္ဟာ ဒီလို အေထြေထြအထူးထူး ၾကံစည္စိတ္ကူးေနပါတယ္။
(ဘယ္အခါ ဘယ္အရပ္မွာ ဘယ္အရြယ္ ဘာေရာဂါႏွင့္ ဘယ္လိုေသရမလဲ?စတဲ့)
အသက္အႏၱရာယ္ကိုေတာ့ မသိရွာပါဘူး။

၂၈၆. မဟာဓနဝါဏိဇဝတၳဳ (၂၈၆)
ဣဓ ဝႆံ ဝသိႆာမိ၊ ဣဓ ေဟမႏၲဂိမွိသု။
ဣတိ ဗာေလာ ဝိစိေႏၲတိ၊ အႏၲရာယံ န ဗုဇၩတိ။

286. “Here shall I live during the rains, here in winter and summer”—thus thinks the fool.
He does not realize the danger (that death might intervene).

ေမ့ေနရင္ - ေသဖို႕သာျပင္ ( ဓ - ၂၈၇ )
(ျပင္းထန္တဲ့) ေရအလ်ဉ္ၾကီးဟာ
ေမ့ေလ်ာ့ေပါ့ဆ အိပ္ေမာက်ေနတဲ့ရြာကို (လႊမ္းမိုး)သယ္သူသြားသလို -
သားသမီး ကၽြဲႏြား ပစၥည္ဥစၥာေတြနွင့္ ယစ္မူးေမ့ေလ်ာ့ၿပီး
မရေသးတာကို ေတာင့္တ၊ ရၿပီးတာကို တြယ္တာ
ကပ္ၿငိတပ္မက္စိတ္ရိွသူကို ေသမင္းဟာ ေခၚယူသြားပါတယ္။

၂၈၇. ကိသာေဂါတမီဝတၳဳ (၂၈၇)
တံ ပုတၱပသုသမၼတၱံ၊ ဗ်ာသတၱမနသံ နရံ။
သုတၱံ ဂါမံ မေဟာေဃာဝ၊ မစၥဳ အာဒါယ ဂစၧတိ။

286. “Here shall I live during the rains, here in winter and summer”—thus thinks the fool.
He does not realize the danger (that death might intervene).

တကယ့္အေရး တကယ့္ေဘးမွာ ကုိယ့္တရားသာ အားကိုးစရာ။ ( ဓ - ၂၈၈၊ ၂၈၉
ေသျခင္းတရား ႏိွပ္စက္ခံရသူအတြက္
ေစာင့္ေရွာက္ႏုိင္တဲ့ သားသမီး မရိွပါဘူး။ မိဘမရိွပါဘူး။ မိတ္ေဆြ မရိွပါဘူး။
ေသျခင္းတရား ႏိွပ္စက္ခံရသူအတြက္
ေဆြမ်ိဳးေတြ မေစာင့္ေရွာက္ႏိုင္ပါဘူး။

ဒါကိုသိတဲ့ ပညာရိွဟာ
သီလနွင့္ ေစာင့္ေရွာက္ေစာင့္စည္းၿပီး
နိဗၺာန္ေရာက္ေၾကာင္း မဂၢင္လမ္းခရီးကို
ျမန္ျမန္ သုတ္သင္ရွင္းလင္း သန္႕စင္ေစပါတယ္။

၂၈၈. ပဋာစာရာဝတၳဳ (၂၈၈၊ ၂၈၉)
န သႏၲိ ပုတၱာ တာဏာယ၊ န ပိတာ နာပိ ဗႏၶဝါ။
အႏၲေကနာဓိပႏၷႆ၊ နတၳိ ဉာတီသု တာဏတာ။
၂၈၉. ဧတမတၳဝသံ ဉတြာ၊ ပ႑ိေတာ သီလသံဝုေတာ။
နိဗၺာနဂမနံ မဂၢံ၊ ခိပၸေမဝ ဝိေသာဓေယ။

288. For him who is assailed by death there is no protection by kinsmen.
None there are to save him—no sons, nor father, nor relatives.
289. Realizing this fact, let the wise man, restrained by morality,
hasten to clear the path leading to Nibbāna.

((မဂၢင္(၈)ပါးရဲ႕အႏွစ္ခ်ဳပ္ဟာ သီလ၊ သမာဓိ၊ ပညာ))

မဂၢ(၈)ပါး (နိဗၺာန္ေရာက္ေၾကာင္းလမ္းစဥ္)
ပညာသိကၡာ
၁။ သမၼာဒိ႒ိ = မွန္ကန္ေကာင္းမြန္ေသာ  အသိအျမင္၊
၂။ သမၼာသကၤပၸ = မွန္ကန္ေကာင္းမြန္ေသာ အေတြးအၾကံ၊

သီလသိကၡာ
၃။ သမၼာဝါစာ = မွန္ကန္ေကာင္းမြန္ေသာစကား၊
၄။ သမၼာကမၼႏၱ = မွန္ကန္ေကာင္းမြန္ေသာအလုပ္၊
၅။ သမၼာအာဇီဝ = မွန္ကန္ေကာင္းမြန္ေသာ အသက္ေမြးမႈ၊

သမာဓိသိကၡာ
၆။ သမၼာဝါယမ = မွန္ကန္ေကာင္းမြန္ေသာ ၾကိဳးစားအားထုတ္မႈ၊
၇။ သမၼာသတိ = မွန္ကန္ေကာင္းမြန္ေသာသတိ၊
၈။ သမၼာသမာဓိ = မွန္ကန္ေကာင္းမြန္ေသာ တည္ၾကည္မႈ၊

#Dhammapada Parli Myanmar English
#Teaching of BUDDHA #BUDDHA Vacana

#Dhammapada Translated By #Acharya Buddharakkhita
#ျမတ္ဗုဒၶ၏ဓမၼပဒ #ဓမၼပဒအေဖာ္မြန္ #အရွင္ဉာဏဝရ(ပါရမီ) ပူေဇာ္ပါသည္။

The Dhammapada - The Buddha's Path of Wisdom.
translated from the Pali by Acharya Buddharakkhita.

The Dhammapada is the best known and most widely esteemed text in the Pali Tipitaka, the sacred scriptures of Theravada Buddhism. The work is included in the Khuddaka Nikaya ("Minor Collection") of the Sutta Pitaka, but its popularity has raised it far above the single niche it occupies in the scriptures to the ranks of a world religious classic. Composed in the ancient Pali language, this slim anthology of verses constitutes a perfect compendium of the Buddha's teaching, comprising between its covers all the essential principles elaborated at length in the forty-odd volumes of the Pali canon.