ဓမၼပဒအေဖာ္မြန္ ၁၃

ဓမၼပဒအေဖာ္မြန္ - ၁၃
ျမတ္ဗုဒၶ၏ ဓမၼပဒ ၁၃။ ေလာကဝဂၢ၊ ေလာက

သံသရာ မရွည္ပါေစနဲ႕ ( ဓ- ၁၆၇ )
ယုတ္ညံ့တဲ့တရား ကို မေပါင္းေဖာ္ မမွီဝဲပါနဲ႕။
ေမ့ေလ်ာ့ျခင္းႏွင့္ အတူမေနပါနဲ႕။
မွားယြင္းတဲ့ အယူအဆကို အားရႏွစ္သက္ မွီဝဲမေနပါနဲ႕။
ေလာကသံသရာၾကီးပြားေရး သက္သက္အတြက္ပဲ မျဖစ္သင့္ပါဘူး။

၁၆၇.  ဒဟရဘိကၡဳဝတၳဳ (၁၆၇)
ဟီနံ ဓမၼံ န ေသေဝယ်၊ ပမာေဒန န သံဝေသ။
မိစၧာဒိ႒ႎ န ေသေဝယ်၊ န သိယာ ေလာကဝၯေနာ။

13. Lokavagga: The World 167. Follow not the vulgar way; live not in heedlessness;
hold not false views; linger not long in worldly existence.

တရားက်င့္မွ ခ်မ္းသာရ ( ဓ- ၁၆၈ )
( ဗုဒၶျမတ္စြာ၊ ရဟႏၱာတို႕ အေလးအျမတ္ ျပဳက်င့္အပ္တဲ့ ဆြမ္းခံၾကြျခင္းမွာ မေမ့ေလ်ာ့သင့္ပါဘူး။ )
ထၾကြႏိုးၾကားပါ။ မေမ့ေလ်ာ့ပါနဲ႕။
ေကာင္းမြန္ျမင့္ျမတ္တဲ့ တရားကို က်င့္ပါ။
တရားက်င့္သူဟာ ဒီေလာကမွာေရာ ေနာင္တမလြန္ေလာကမွာပါ
ခ်မ္းခ်မ္းသာသာ ေနရပါတယ္။

သုစရိုက္တရားကို က်င့္ပါ။
ဒုစရိုက္တရားကို မက်င့္ပါနဲ႕။
တရားနွင့္ေနသူဟာ ဒီဘဝေရာ ေနာက္ဘဝပါ ခ်မ္းခ်မ္းသာသာ ေနရပါတယ္။

၁၆၈. သုေဒၶါဒနဝတၳဳ (၁၆၈၊ ၁၆၉)
ဥတၱိေ႒ နပၸမေဇၨယ်၊ ဓမၼံ သုစရိတံ စေရ။
ဓမၼစာရီ သုခံ ေသတိ၊ အသၼႎ ေလာေက ပရမွိ စ။
၁၆၉. ဓမၼံ  စေရ သုစရိတံ၊ န နံ ဒုစၥရိတံ စေရ။
ဓမၼစာရီ သုခံ ေသတိ၊ အသၼႎ ေလာေက ပရမွိ စ။

168. Arise! Do not be heedless! Lead a righteous life.
The righteous live happily both in this world and the next.
169. Lead a righteous life; lead not a base life. The righteous live happily both in this world and the next.

ေရပြက္၊ တံလွ်ပ္၊ မ်က္လွည့္ပမာ - ရုပ္နာမ္ခႏၶာ ျဖစ္ပ်က္ပါ။ ( ဓ- ၁၇၀ )
(ေရျပင္အထက္ ခဏတက္တဲ့) ေရပြက္ကို (ျဖစ္ၿပီးပ်က္တယ္လို႕) ၾကည့္ျမင္သလို၊
ရုပ္နာမ္ခႏၶာကို (ျဖစ္ၿပီးပ်က္တယ္လို႕) ၾကည့္ျမင္ပါ။
( ေရအိုင္ငယ္လို႕ ထင္မွတ္မွားေစတဲ့) တံလွ်ပ္ကို
(အႏွစ္သာရ မရိွပါလားလို႕) ၾကည့္ျမင္သလို၊
ရုပ္နာမ္ခႏၶာကို (ျဖစ္ၿပီးပ်က္သြား  အႏွစ္သားမရိွပါလားလို႕) ၾကည့္ျမင္ပါ။
ဒီလို (ေရပြက္ပမာ ျဖစ္ၿပီးပ်က္တာ၊ တံလွ်ပ္အသြင္ ထင္တိုင္းမဟုတ္ပါ -
ေပါင္းစုစပ္တြဲ အစိုင္ခဲထင္ရ ရုပ္နာမ္ခႏၶာဆိုတဲ့ ) ေလာကကို
ၾကည့္ရႈဆင္ျခင္ သိျမင္သူကို ေသမင္း မျမင္ႏုိင္ေတာ့ပါဘူး။

(( ရုပ္နာမ္အစုအေဝးျဖစ္တဲ့ေလာကကို
ေရျမဳပ္ေရပြက္လိုပဲ ျဖစ္ပ်က္တတ္တယ္။
တံလွ်ပ္လုိပဲ အႏွစ္မရိွဘဲ အထင္လြဲမွားေစတတ္တယ္ လို႕ ရႈျမင္ဆင္ျခင္သူကို
ေသမင္း မျမင္ေတြ႕ႏုိင္ပါဘူး။ ))

၁၇၀. ပဉၥသတဝိပႆကဘိကၡဳဝတၳဳ (၁၇ဝ)
ယထာ ပုဗၺဳဠကံ  ပေႆ၊ ယထာ ပေႆ မရီစိကံ။
ဧဝံ ေလာကံ အေဝကၡႏၲံ၊ မစၥဳရာဇာ န ပႆတိ။

170. One who looks upon the world as a bubble and a mirage,
him the King of Death sees not.

သေဘာမွန္သိ၊ မကပ္ၿငိ၊ ေသာကၿငိမ္းေလ၏ ( ဓ- ၁၇၁ )
လာၾကပါ။
ဆန္းဆန္းၾကယ္ၾကယ္ (ေပါင္းစပ္စုစည္း ျပဳျပင္ထားတဲ့) ဘုရင့္ရထားလိုပါပဲ။
(ရုပ္နာမ္ႏွစ္ျဖာ ေပါင္းစပ္ကာ ခႏၶာေခၚရ) ဒီေလာကကို
(ေစ့စပ္ေသခ်ာ ဉာဏ္နဲ႕) ၾကည့္ရႈပါ။
(ရုပ္နာမ္အစုအေဝးျဖစ္တဲ့) ေဟာဒီေလာကမွာ
လူမိုက္ေတြဟာ (စြဲလမ္းစိတ္နဲ႕ အငမ္းမရ) ပူပန္ႏြမ္းလ် နစ္ျမဳပ္ၾကပါတယ္။
(ရုပ္နာမ္ႏွစ္ပါး သေဘာတရားကို ခြဲျခားသိျမင္)
ပညာရိွသူေတာ္စင္ေတြမွာ ျငိကပ္စြဲလမ္းတာ မရိွပါဘူး။

၁၇၁. အဘယရာဇကုမာရဝတၳဳ (၁၇၁)
ဧထ ပႆထိမံ ေလာကံ၊ စိတၱံ ရာဇရထူပမံ။
ယတၳ ဗာလာ ဝိသီဒႏၲိ၊ နတၳိ သေဂၤါ ဝိဇာနတံ။

171. Come! Behold this world, which is like a decorated royal chariot. Here fools flounder, but the wise have no attachment to it.

အေမွာင္ထဲက ထြက္ခဲ့ၾကပါ ( ဓ- ၁၇၂ )
ဟိုအရင္က ေမ့ေလ်ာ့ခဲ့ေပမယ့္၊ ေနာင္အခါမွာ မေမ့ေလ်ာ့သူဟာ
တိမ္တိုက္က လြတ္ေျမာက္လာတဲ့ လမင္းၾကီးလို
ဒီေလာကကို ထြန္းလင္းေတာက္ပေစပါတယ္။

၁၇၂. သမၼဇၨနေတၳရဝတၳဳ (၁၇၂)
ေယာ စ ပုေဗၺ ပမဇၨိတြာ၊ ပစၧာ ေသာ နပၸမဇၨတိ။
ေသာမံ ေလာကံ ပဘာေသတိ၊ အဗ႓ာ မုေတၱာဝ စႏၵိမာ။

172. He who having been heedless is heedless no more,
illuminates this world like the moon freed from clouds.

တိမ္ကင္း - လမင္း - အလင္းျဖာေဝ ( ဓ- ၁၇၃ )
ျပဳခဲ့ၿပီးတဲ့ မေကာင္းမႈအကုသိုလ္ကံကို
ေကာင္းမႈကုသိုလ္ကံႏွင့္ ပိတ္ဆို႕တားျမစ္သူဟာ
တိမ္တိုက္က လြတ္ေျမာက္လာတဲ့ လမင္းၾကီးလို
ဒီေလာကကို ထြန္းလင္းေတာက္ပေစပါတယ္။

၁၇၃. အဂၤုလိမာလေတၳရဝတၳဳ (၁၇၃)
ယႆ ပါပံ ကတံ ကမၼံ၊ ကုသေလန ပိဓီယတိ ။
ေသာမံ ေလာကံ ပဘာေသတိ၊ အဗ႓ာ မုေတၱာဝ စႏၵိမာ။

173. He, who by good deeds covers the evil he has done,
illuminates this world like the moon freed from clouds.

အလင္းရွာေဖြ လြတ္ေျမာက္ပါေစ( ဓ- ၁၇၄ )
ဒီေလာကဟာ အကန္းပါပဲ။
ဒီေလာကမွာ (ဝိပႆနာဉာဏ္မ်က္စိနဲ႕) ၾကည့္ရႈဆင္ျခင္ ထိုးထြင္းသိျမင္သူဟာ
သိပ္နည္းပါးပါတယ္။
မုဆိုးလက္နက္ပိုက္ကြန္ယက္က လြတ္ထြက္ႏုိင္တဲ့ ငွက္ဟာ နည္းနည္းပဲရိွသလို -
နတ္ျပည္၊ ျဗဟၼာ့ျပည္ (နဲ႕----  နိဗၺာန္) ေရာက္သြားသူဟာ
သိပ္နည္းပါးပါတယ္။

၁၇၄. ေပသကာရဓီတာဝတၳဳ (၁၇၄)
အႏၶဘူေတာ  အယံ ေလာေကာ၊ တႏုေကတၳ ဝိပႆတိ။
သကုေဏာ ဇာလမုေတၱာဝ၊ အေပၸါ သဂၢါယ ဂစၧတိ။

174. Blind is the world; here only a few possess insight. Only a few,
like birds escaping from the net, go to realms of bliss.

ေလာကကို လြန္ေျမာက္ျခင္း ( ဓ- ၁၇၅ )
ဟသၤာေတြဟာ ေကာင္းကင္မွာ ပ်ံသန္းၾကပါတယ္။
(ဣဒၶိပါဒ္ေလးပါး ပြားမ်ားထားသူ) တန္ခိုးရွင္ေတြဟာ ေကာင္းကင္မွာ သြားလာၾကပါတယ္။
ဝိပႆနာပညာရိွသူေတြဟာ
မာရ္မင္းႏွင့္ သူ႕အေပါင္းအပါစစ္တပ္ၾကီးကို ေအာင္ႏုိင္ၿပီး
ေလာက က ထြက္ေျမာက္ၾကပါတယ္။

၁၇၅. တႎသဘိကၡဳဝတၳဳ (၁၇၅)
ဟံသာဒိစၥပေထ ယႏၲိ၊ အာကာေသ ယႏၲိ ဣဒၶိယာ။
နီယႏၲိ ဓီရာ ေလာကမွာ၊ ေဇတြာ မာရံ သဝါဟိနႎ  ။

175. Swans fly on the path of the sun; men pass through the air by psychic powers; the wise are led away from the world
after vanquishing Mara and his host.

ေနာက္ဘဝမယံုသူ မေကာင္းတာအကုန္ လုပ္ရဲသည္ ( ဓ- ၁၇၆ )
သစၥာတရားကို ေက်ာ္လြန္ၿပီး မဟုတ္မမွန္ ေျပာဆိုတတ္တဲ့၊
တမလြန္ေလာကကို
(ျဖစ္ခ်င္ရာျဖစ္ လံုးဝ ထည့္မစဥ္းစားဘဲ) လႊင့္ပစ္ထားသူအတြက္
မျပဳလုပ္ႏုိင္တဲ့ မေကာင္းမႈဆိုတာ မရိွေတာ့ပါဘူး။

၁၇၆. စိဉၥမာဏဝိကာဝတၳဳ (၁၇၆)
ဧကံ ဓမၼံ အတီတႆ၊ မုသာဝါဒိႆ ဇႏၲဳေနာ။
ဝိတိဏၰပရေလာကႆ၊ နတၳိ ပါပံ အကာရိယံ။

176. For a liar who has violated the one law (of truthfulness)
who holds in scorn the hereafter, there is no evil that he cannot do.

' ဗာလ ' ဟာ  ' ဒါန ' ကို ' သာဓု ' မေခၚႏိုင္ပါ ( ဓ- ၁၇၇ )
(ဝန္တိုႏွေျမာတတ္သူ)ကပ္ေစးနဲသူဟာ စင္စစ္- နတ္ျပည္ကို မေရာက္ႏုိင္ပါဘူး။
တကယ္ေတာ့-
လူမိုက္ေတြဟာ အလွဴဒါနကို မခ်ီးမြမ္းႏုိင္ၾကပါဘူး။
ပညာရိွပဲ အလွဴဒါနကို ဝမ္းသာၾကည္ျဖဴ သာဓုေခၚႏုိင္ပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ပဲ သူတုိ႕ဟာ ေနာက္ဘဝမွာလည္း ခ်မ္းသာၾကပါတယ္။

၁၇၇. အသဒိသဒါနဝတၳဳ (၁၇၇)
န  ေဝ ကဒရိယာ ေဒဝေလာကံ ဝဇႏၲိ၊ ဗာလာ ဟေဝ နပၸသံသႏၲိ ဒါနံ။
ဓီေရာ စ ဒါနံ အႏုေမာဒမာေနာ၊ ေတေနဝ ေသာ ေဟာတိ သုခီ ပရတၳ။

177. Truly, misers fare not to heavenly realms; nor, indeed, do fools praise generosity. But the wise man rejoices in giving,
and by that alone does he become happy hereafter.

ျမတ္ေသာတာပန္ ( ဓ- ၁၇၈ )
ေျမျပင္တစ္ခုလံုးကို အစိုးရတဲ့ စၾကဝေတးမင္းၾကီးထက္၊
နတ္ျပည္ ျဗဟၼာ့ျပည္ သြားေရာက္ရတာထက္၊
တစ္ေလာကလံုးကို အစိုးရတာထက္၊
ေသာတာပတၱိဖိုလ္ က ပိုျမင့္ျမတ္ပါတယ္။

၁၇၈. အနာထပိ႑ိကပုတၱကာလဝတၳဳ (၁၇၈)
ပထဗ်ာ ဧကရေဇၨန၊ သဂၢႆ ဂမေနန ဝါ။
သဗၺေလာကာဓိပေစၥန၊ ေသာတာပတၱိဖလံ ဝရံ။

178. Better than sole sovereignty over the earth,
better than going to heaven, better even than lordship over all the worlds is the supramundane Fruition of Stream Entrance.

(( မွတ္စု ၁၃။ ။ ေလာကမွာ ေနရင္ေတာ့ ေလာကဓံေတြ ခံရမွာပါပဲ။

ပိုက္ကြန္မွာမိေနတဲ့ငွက္ လြတ္ထြက္ဖို႕ခက္သလုိ -
ေလာက က လြတ္ထြက္ဖို႕ ခက္ပါတယ္။

ျမတ္ဗုဒၶ အစရိွတဲ့ သူေတာ္ေကာင္းေတြဟာ
ေလာက ကေန လြတ္ထြက္ႏုိင္ၾကပါတယ္။
ေလာကကို လြန္ေျမာက္ႏိုင္ၾကပါတယ္။
ေလာကထက္ သာလြန္မြန္ျမတ္ၾကပါတယ္။

လမင္းဟာ ညခင္းကို အလွဆင္သလို -
ျမတ္ဗုဒၶနဲ႕ သူေတာ္ေကာင္းေတြဟာ
ေမွာင္မုိက္ေနတဲ့ အကန္းေလာကၾကီးကို
ေအးေအးျမျမ အလင္းေရာင္ေပးၾကပါတယ္။ ))